Hoe werkt een warmtepomp? Een warmtepomp benut energie uit de omgeving, zoals lucht, bodem of ventilatielucht en zet die met slimme techniek om in bruikbare warmte voor je woning en tapwater.
In deze blog ontdek je hoe een warmtepomp werkt op technisch vlak, welke soorten systemen er zijn en wat dit betekent voor je comfort, energiebesparing en portemonnee.
Het technische principe achter de werking van een warmtepomp
De werking van een warmtepomp is gebaseerd op het transporteren en versterken van warmte uit een natuurlijke bron zoals lucht, bodem, grondwater of ventilatielucht. Daarbij wordt een beperkte hoeveelheid elektriciteit gebruikt om het proces te starten en te ondersteunen. Zo kan een moderne warmtepomp vier tot vijf keer meer warmte leveren dan de hoeveelheid stroom die hij verbruikt.
Het hele proces draait om een slim samenspel van verdampen, comprimeren en condensatie. Warmte wordt opgenomen door een koudemiddel, meestal R290 bij de huidige generatie warmtepompen, dat onder druk wordt gebracht en zo tot een hogere temperatuur wordt gecomprimeerd. Die warmte wordt vervolgens via een condensor overgedragen aan het cv-water of boilervat. Via een expansieventiel wordt het koudemiddel weer afgekoeld en begint de cyclus opnieuw: een systeem dat continu draait en efficiënt verwarmt.
Dit principe lijkt sterk op dat van een koelkast, maar dan in omgekeerde richting: waar een koelkast warmte uit het interieur naar buiten afvoert, brengt een warmtepomp juist warmte van buiten naar binnen.
Typen warmtepompen: van hybride tot full-electric zonder buitenunit
- Hybride warmtepompen: hybride warmtepompen werken samen met de cv-ketel. Bij milde kou doet de pomp het werk, bij vorst springt de ketel bij. Het nadeel is dat volledig gasloos leven hierbij nog niet mogelijk is.
- Lucht-water warmtepompen: lucht-water warmtepompen halen warmte uit de buitenlucht en geven dit af aan je verwarming en eventueel tapwater. Ze werken met een buitenunit die soms groot is en voor geluidsoverlast kan zorgen.
- Bodem-water systemen: bodem-water systemen gebruiken energie uit de bodem via grondleidingen; extreem efficiënt en stil, maar vragen veel ruimte en zijn vaak duur in aanschaf.
- Full-electric warmtepompen: deze volledig elektrische systemen maken je woning gasloos en verzorgen zowel de verwarming als het tapwater. Ze werken doorgaans met een buitenunit. Dat kan een nadeel zijn vanwege geluid en ruimtegebruik, of uitstraling van de gevel. Daarnaast ligt de investering vaak hoger dan bij hybride systemen.
- Full-electric warmtepomp zonder buitenunit van EGO: uniek aan het EGO-systeem is dat dit een volledig elektrische warmtepomp is die géén buitenunit nodig heeft. Alle techniek zit in een compacte binnenunit, die warmte haalt uit ventilatielucht of aangezogen lucht en woning én tapwater fluisterstil verwarmt. Hierdoor zijn installaties mogelijk in appartementen, monumentale panden en rijwoningen waar geluids- en vergunningscriteria streng zijn zonder zichtbaar of hoorbaar installatiewerk buiten.
Wil je weten hoe deze systemen zich verhouden qua techniek, investering en comfort? In het overzicht van warmtepompen zie je de verschillen per type én handige tips voor je keuze.
Full-electric warmtepomp zonder buitenunit: kan dat?
Steeds meer huishoudens en appartementen kiezen voor de innovatieve all-electric warmtepomp zonder buitenunit. Hoe werkt een warmtepomp zonder buitenunit?
- De warmte wordt uit ventilatielucht of aangezogen buitenlucht gehaald.
- Het koudemiddel en compressor bevinden zich in één compacte behuizing in huis. Er is geen geluid of visuele impact buiten.
- Het systeem voorziet in zowel verwarming als tapwater, zelfs bij vloerverwarming en bestaande radiatoren, mits de woning voldoende geïsoleerd is.
- Geen vergunningen of technische beperkingen door een buitenunit.
Rendement en besparing: hoe werkt een warmtepomp financieel?
Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt in de zogenaamde COP (Coefficient of Performance). COP geeft heel concreet aan hoeveel warmte de warmtepomp levert ten opzichte van het stroomverbruik. Een COP van 4 betekent bijvoorbeeld dat de warmtepomp per 1 kWh verbruikte elektriciteit 4 kWh aan bruikbare warmte afgeeft aan je woning of tapwater. Hoe hoger de COP, hoe efficiënter en zuiniger het systeem werkt.
Moderne warmtepompen halen een COP van gemiddeld 3 tot 5. Dat betekent drie tot vijf keer meer warmte per verbruikte kWh stroom. Bij een goed geïsoleerde woning betekent dit dat een full-electric warmtepomp in staat is om het hele huis gasloos te verwarmen én flink te besparen op je energierekening.
In de blog Wat kost een warmtepomp in 2025? vind je rekenvoorbeelden, subsidie-informatie en besparing per scenario.
Hoe werkt een warmtepomp bij tapwater en koeling?
Naast het verwarmen van woonruimtes leveren veel warmtepompen ook warm tapwater, via een geïntegreerd of los boilervat. Dit boilervat wordt door de warmtepomp tot een temperatuur van circa 55–60 graden gebracht, zodat je gasloos kunt douchen, afwassen en baden.
Bij full-electric warmtepompen is niet langer een cv-ketel nodig voor warm tapwater: het systeem heeft voldoende capaciteit om volledig aan je dagelijkse warmwaterbehoefte te voldoen, mits het voorraadvat is afgestemd op het aantal gezinsleden en gebruiksmomenten . Let op dat bij hybride installaties meestal wél een cv-ketel voor tapwater aanwezig blijft; de warmtepomp is dan vooral actief voor de centrale verwarming.
Veel moderne warmtepompen bieden bovendien een koelfunctie in de zomer. Door het technische proces om te draaien voert het systeem warmte af uit het huis richting de bron, bijvoorbeeld via vloerverwarming of (geschikte) radiatoren die dan verkoelend werken. Dit levert extra comfort op warme dagen.
Bij EGO kun je zelfs kiezen voor fluisterstille actieve koeling, zonder buitenunit, zodat ook appartementen en rijtjeshuizen met beperkte mogelijkheden maximaal comfort en verkoeling genieten.
Praktische aandachtspunten voor optimaal resultaat
- Isolatie: hoe beter geïsoleerd, hoe hoger rendement en comfort.
- Geluidsniveau: let op decibelwaarden, zeker bij buitenunits en in dichtbebouwde gebieden. Bij een warmtepomp zonder buitenunit heb je altijd een stille optie.
- Installatie & vergunningen: controleer de plaatsingsmogelijkheden, met name voor de buitenunit. Bij compacte systemen zonder buitenunit, zoals EGO, is dit meestal niet van toepassing.
- Subsidie: ISDE-regeling maakt een all-electric warmtepomp extra aantrekkelijk, vooral bij nieuwste modellen zonder buitenunit.
- Onderhoud: Jaarlijkse inspectie en schoonmaak houden rendement en levensduur optimaal.
Slim vergelijken: hoe werkt een warmtepomp voor jouw woning?
Het slim vergelijken van warmtepompen draait om een balans tussen techniek, comfort, kosten, subsidie en jouw type woning. Vooral de unieke full-electric warmtepomp zonder buitenunit opent nieuwe mogelijkheden voor veel huishoudens. Met actuele inzichten, goede vergelijking en maatwerkadvies maak je duurzaam verwarmen eenvoudig en betaalbaar.
